Bij een basisnatuurkwaliteit hoort ook een goed functionerend watersysteem.

Klimaatextremen, hoog waterverbruik, verminderde waterinfiltratie en versnelde waterafvoer verstoren het watersysteem en werken zowel droogte, waterschaarste maar ook verstromingen in de hand.

Landbouw en natuur bieden tegelijk ook oplossingen voor die waterproblemen. Het is moeilijk om streefdoelen te bepalen omdat het watersysteem in elke streek anders is. Een basisrandvoorwaarde zou moeten zijn dat er niet meer grondwater wordt onttrokken dan er grondwater bij komt.

De eerste stap in het behoud van een goed functionerend watersysteem is het matigen van het waterverbruik. Bij het beperken van de wateronttrekking moet rekening worden gehouden met de verschillende waterverbruikers. De landbouw staat slechts voor 9% van het totale waterverbruik in Vlaanderen, maar naar schatting 70% van dat verbruik is afkomstig van grondwater. De landbouw kan het waterverbruik verminderen door o.a. meer droogtetolerante gewassen te telen of door water te hergebruiken.

De verhouding tussen onttrekking en voeding van grondwaterlagen wordt ook beïnvloed door de infiltratiekansen. Vlaanderen is een van de meest verharde regio’s van Europa. Landbouwpraktijken (teeltplan en bemesting) hebben veel impact op de bodemstructuur, die op zijn beurt veel impact heeft op de waterinfiltratie.

Meer koolstof in de bodem betekent meer buffering tegen klimaatextremen.