De Braakman
De Braakman reikte tot Sint-Elooipolder
Wat was de Braakman?
De Braakman was een grote zeearm van de Westerschelde, die zich in de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd ver landinwaarts uitstrekte in het huidige Zeeuws-Vlaanderen. Oorspronkelijk was het een getijdengeul, maar door overstromingen en dijkdoorbraken werd het een brede inham.
De Braakman werd voordien ook wel Zuudzee genoemd, of Dullaert, zoals op de hier getoonde kaart van 1598. Het was zo goed als een binnenzee die via het Axelsche Gat de haven van Axel bereikte en later via het Sassche Gat later de haven van Gent zou bereiken gebruik makend van de Sasse Vaart).
In de 14de en 15de eeuw nam - juist door de verbredingen - de Westerschelde de rol over van de Oosterschelde als preferente verbinding met Antwerpen.
De Braakman reikte tot Sint-Elooipolder
Historisch gezien bereikte de Braakman gebieden zoals Boekhoute, Philippine en de Sint-Elooipolder. De Sint-Elooipolder was vroeger een deel van het getijdengebied van de Braakman en is later ingepolderd. Historische gegevens (De Kraker 1997) geven aan dat er verschillende overstromingen waren. Een ervan vond plaats in 1488 waarbij de Nieuwersluis doorbrak waardoor het zuidelijk deel van de Asseneder Ambacht onder water kwam. Herstellen lag toen zeer moeilijk, want er was een oorlog aan de gang. De zee kreeg zo vrij spel in het achterliggend gebied dat ten gevolge van de onwennig in de loop der eeuwen een lager maaiveld had gekregen. In totaal ging tussen de 11.000 en 13.000 ha verloren (De Kraker 1997). Plaatsen zoals Assenede en Axel werden acuut bedreigd - en ja, ook Sint-Elooipolder werd ingenomen door de zee, wat goed te zien is op het bijgaand kaartje (ook De Kraker 1997).
Hieronder: Kaart van midden Zeeuws-Vlaanderen die het landschap (polders en schorren) weergeeft in het midden van de 16de eeuw. De Nieuwe Landsdijk - als reparatie - is aangegeven als scheiding tussen het vasteland in het zuidenen het schorren- en poldergebied in het noorden. De dijk begint bij de Sint-Janspolder (linksonder) en loopt totaan de Willemskerkepolder ten westen van Terneuzen (Ter Neusen). De dijk dateert uit 1494 en diende als basis voor latere inpolderingen. In het midden van de kaart wordt de ligging van het verdwenen veenontgingingsdorp Nieuwkerke (Nieukerke) vermeld (Zeeuws Archief: Atlas Hattinga; nr. 417). Het is duidelijk te zien dat Sint-Elooipolder (en Sint-Francies) langs de zuidelijke rand lagen.
De Sint-Elooipolder werd in 1652 herdijkt. De aanpalende Sint-Franciespolder pas in 1709.
Overstromingen en inpolderingen
In de late middeleeuwen (14e-15e eeuw) werd de regio rond de Braakman getroffen door stormvloeden, waardoor delen van het achterland, zoals de Sint-Elooipolder, regelmatig onder water kwamen te staan.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) werden delen van de regio onder water gezet om vijanden tegen te houden. Dit zorgde ervoor dat sommige gebieden, waaronder de Sint-Elooipolder, tijdelijk of permanent verloren gingen.
Na de oorlog begonnen de herinpolderingen, en zo werd de Sint-Elooipolder opnieuw tot landbouwgebied gemaakt.
Wat gebeurde er met de Braakman?
Vanaf de 17e eeuw werd de Braakman steeds verder ingepolderd.
In 1952 werd de Braakman volledig afgesloten van de Westerschelde, en grote delen werden drooggelegd voor landbouw en natuurgebieden.
