beschrijving
Gele kwikstaarten hebben een voorkeur voor open landbouwgebieden. Ze wippen de staart regelmatig met felle schokkende bewegingen op en neer. 'Gele kwikken' hebben een onstuimige balts, met trillende veren fladdert het mannetje boven het vrouwtje of loopt steeds rondjes om haar heen. Man gele kwikstaart heeft een duidelijke gele keel en borst in prachtkleed. Blauwgrijze kop met brede witte wenkbrauwstreep, gele onderdelen en olijfgroene bovendelen. Spitse snavel van een insecteneter. Heeft een kenmerkende korte roep die hij in de vlucht laat horen.

habitat
De oorspronkelijke habitat van de gele kwikstaart bestaat uit rivierbegeleidend grasland. Tegenwoordig broeden de meeste gele kwikstaarten in boerenland; hooiland en weiland, maar vooral akkers. Hoge dichtheden in gemengde gebieden en in bollenvelden. Vaak foeragerend te vinden op weilanden met schapen, koeien en paarden.

voedsel
Gele kwikstaarten eten voornamelijk bodembewonende spinnen en insecten, vooral kevers, vliegen, muggen, wantsen en cicaden. Lopend en rennend, afgewisseld met een sprintvluchtje, zitten ze hun voedsel achterna. Ze zoeken die graag tussen grazend vee en pikken de insecten op die door het vee worden opgejaagd.

voortplanting
Broedt van eind april tot in juli. Heeft doorgaans één of twee legsels met meestal 4-6 eieren. Broedduur: 12-14 dagen. De gele kwikstaart maakt zijn nest goed verstopt op de grond. De jongen blijven 10-13 dagen op het nest. Daarna kunnen ze binnen enkele dagen goed vliegen.

voorkomen in Vlaanderen: trends en verspreiding

Tussen 1950 en 1980 kende deze soort grote verliezen in Vlaanderen. In die tijd was de Gele Kwikstaart nog een typische soort van vochtige weilandgebieden, inmiddels grotendeels ongeschikt geworden door ontwatering en landbouwintensivering. Vanaf begin de jaren ’80 is de soort steeds meer gaan broeden in akkerbouwgebieden en leek de Vlaamse broedpopulatie zich deels te herstellen van de eerdere populatieverliezen.

De verzamelde gegevens in het kader van de Vlaamse broedvogelatlas lieten echter geen betrouwbare schatting van het aantal broedparen toe. Sinds 2007 lijkt er opnieuw sprake van een matige afname van ca. 20%. Op de Rode Lijst wordt de soort als ‘Momenteel niet in gevaar’ beschouwd. De grootste afname vond in Europa plaats op de langere termijn (-76%, 1980-2015), terwijl die afname lijkt af te remmen op de korte termijn (-8%, 2006-2015).

trek
Gele kwikstaarten trekken in zuidelijke tot zuidwestelijke richting weg om via Frankrijk en het Iberisch Schiereiland naar Afrika te vliegen. De meeste gele kwikstaarten overwinteren in het Sahelgebied. Te zien vanaf eind maart tot in mei, in het najaar vanaf half augustus tot eind september. Gele kwikstaarten trekken overdag in groepen.