Uitstoot North Sea Port

Momenteel stoot de industrie in North Sea Port zo'n 22 miljoen ton CO₂ per jaar uit, ongeveer 50/50 verdeeld tussen het Gentse en het Zeeuwse deel.

De ambitie van North Sea Port is om de CO₂-uitstoot tegen 2030 te halveren, in 2050 wil de haven volledig CO₂-neutraal opereren. Dat is alvast de ambitie. Die ambitie hangt samen met het realiseren van een aantal grote (bedrijfs)projecten, die na een versnelling in 2022 en 2023 sinds 2024 lijken te vertragen.

Ter weging: het Vlaamse deel van North Sea Port is goed voor zo'n 15% van de totale Vlaamse uitstoot, het Zeeuwse deel 7% van de totale Nederlandse uitstoot. North Sea Port langs Vlaamse zijde is dan ook vergelijkbaar met de uitstoot van de grotere Antwerpse haven. Er is - met andere woorden - werk aan de winkel.

Of anders: er is bijzonder veel winstpotentieel.

Waarom dan gewoonweg niet de grote vervuilers aanpakken of 'verwijderen'?

Zo eenvoudig ligt het niet. Het delokaliseren van de (nu al in vergelijking met het buitenland) eco-efficiënte basisindustrie zou leiden tot een hogere CO2-uitstoot wereldwijd (trouwens  ook in Europa), omdat we daardoor "grijzere" produkten zouden moeten importeren uit andere landen.

Er zit dus maar 1 ding op: vergroenen, slimmer worden.

Maar dan moeten de plannen wel worden geïmplementeerd.

North Sea Port heeft in ieder geval als haven enkele sterke troeven in handen. Er is nog veel ruimte beschikbaar in het havengebied. Er is de aanwezigheid van een uniek ecosysteem van maakbedrijven en diensten met veel mogelijkheden voor circulariteit. Er zijn sterke kennisinstellingen en heel wat kwaliteitsvolle en goedkope CO2-en CO-puntbronnen.

Uit een studie van Econopolis van een paar jaren geleden blijkt dat tegen 2030 al 8 miljoen ton per jaar kan vermeden worden door de toepassing van marktklare technologieën. Die technologieën focussen vooral op het afvangen en hergebruiken of opslaan van CO2 (de zogenaamde CCU/S, carbon capture, use/storage), groene energie en circulariteit.

Er is wereldwijd een radicale verschuiving aan het plaatsvinden van fossiel naar duurzaam om onze samenleving klimaatneutraal te maken.

De heroriëntering naar een duurzame economie zal gepaard gaan met een grootschalige re-shoring van industriële activiteiten: bedrijfsactiviteiten worden terug uit het buitenland gehaald. De lokale productie van secundaire grondstoffen (herwonnen, herbruikbare grondstoffen) in plaats van geïmporteerde primaire grondstoffen zal leiden tot meer toegevoegde waarde en export. Zo kunnen CCU-gebaseerde brandstoffen en grondstoffen lokaal geproduceerd worden in plaats van deze te importeren uit het buitenland. Deze re-shoring zal heel wat extra ruimte vragen, wat net de troef is van de havenregio van North Sea Port.

Maar dan moet wel de nodige infrastructuur worden gebouwd om CO2-arme activiteiten te faciliteren, zoals bijvoorbeeld een waterstof-backbone en warmtenetten. Ook het regelgevend kader heeft nood aan wijzigingen.

De vier bedrijven die in North Sea Port de grootste uitstoot van broeikasgassen veroorzaken zijn: ArcelorMittal (ingeschat op 8mio ton CO2), Dow Terneuzen (ingeschat op 4mio ton CO2), Yara Sluiskil (ingeschat op 3mio ton CO2) en Zeeland Refinery (ingeschat op 1,5mio ton CO2). Samen zijn ze goed voor zo'n 70% van de uitstoot van North Sea Port. De doelstellingen va North Sea Port kunnen dus niet los worden gezien van wat exact die bedrijven doen.

Noot: de waarden die hierboven worden gegeven zijn indicaties, vanzelfsprekend fluctueert uitstoot; tevens is het de doelstelling dat ze structureel naar beneden evolueren.