Sint-Elooipolder
Een Zeeuwse polder in Vlaanderen
Overgangsgebied
De Sint-Elooipolder is een kleine polder gelegen in het noorden van Wachtebeke, in de provincie Oost-Vlaanderen, België. Het gebied wordt gekenmerkt door dijken die samenvallen met de grens tussen België en Nederland en de vroegere 'Wachtebeke Dijk' (nu Overslagdijk genoemd) in het zuiden.
Het landschap van de Sint-Elooipolder maakt deel uit van het krekengebied van Overslag-Zuiddorpe, een overgangszone tussen grotere krekengebieden en Zandig Vlaanderen. Een opvallend kenmerk is de aanwezigheid van een stuifzandkop met een loofbos, wat wijst op het verleden van dit gebied als onderdeel van het dekzandlandschap.
Hoeve van Sint-Eloy
In het centrum van de polder, nabij de Sint-Elooiskreek, bevindt zich de Hoeve van Sint-Eloy. Deze hoeve staat via een dreef in verbinding met de zuidelijke dijk en via een wandelpad langs de kreek met de noordelijke dijk. Historische kaarten, zoals de kabinetskaart van de Ferraris (1771-1778), tonen deze hoeve in het centrum van de polder, wat suggereert dat ze een belangrijke rol speelde bij de inpoldering. Op latere kaarten, zoals die van Vandermaelen (1846-1854), wordt de naam Sint-Elooishoeve echter vermeld bij een hoeve in het noorden van de polder.
Hoge plantendiversiteit
Langs de dijken zijn opgaande bomenrijen, voornamelijk Canadapopulieren, aangeplant, wat bijdraagt aan de visuele structuur van het open, vlakke polderlandschap. Binnen de polder zijn er vooral alleenstaande boerderijen aan de voet van de dijken, waarvan de meeste al op de kabinetskaart van de Ferraris zijn weergegeven.
De Sint-Elooiskreek heeft door de jaren heen een verregaande verlanding doorgemaakt. Momenteel zijn de enige openwatergedeelten van de kreekrestanten te vinden in het noordwesten en het centrale noorden van de polder. Door de mariene oorsprong is de Sint-Elooiskreek een licht brakke kreek met een hoge diversiteit aan plantensoorten.
Grenspalen met nummers 301 tot en met 305 markeren de Belgisch-Nederlandse grens die samenvalt met de dijken rondom de Sint-Elooipolder. Deze gietijzeren, witgeschilderde palen uit 1843 dragen zwarte opschriften met het nummer van de grenspaal en het jaartal van de plaatsing, tussen de Nederlandse en Belgische wapenschilden.
Een beetje geschiedenis:
De Staatse troepen, onder leiding van stadhouder Frederik Hendrik, veroverden in 1644 het belangrijke vestingstadje Sas van Gent op de Spanjaarden. Daarmee kregen ze de controle over de toegang naar de havenstad Gent definitief in handen. De belegering duurde 37 dagen. Om militair-strategische redenen had de Spaanse bevelhebber, markies de Caracena, de polders rondom de stad onder water laten zetten. Het betrof een deel van de Albertpolder (ten westen van Sas van Gent) en de polders tussen Sas van Gent en Zuiddorpe. Het ging hierbij vooral om de Sint Francies en Sint-Elooipolder. Niet alleen werden in deze polders de gronden door het zoute water aangetast, ook werd er veel schade aangericht. De Sint-Elooipolder werd in 1652 herdijkt. De aanpalende Sint-Franciespolder pas in 1709. De regio bleef geruime tijd onbedijkt.
Bron: Van water tot land, Marc De Vleesschauwer, Uitgeverij Matrijs.