DeciWalk: De Braakman
Afstand: 3,30km
Duur: +1h00
Moeilijkheidsgraad: Middelmatig
Onze beoordeling: ****
Vertrek en eindpunt: Braakmanweg, waar pad naar de Vogeluitkijk Braakman Noord start
Parkeren: Er kunnen een paar wagens staan
Je kan hier de gpx downloaden.
Afstand: 3,30km
Waarom wandelen?
In het ingepolderde Braakmangebied, deels landbouw, deels industrie, werd tussen 1954 en 1957 ongeveer 200 ha loofbos aangeplant. Later is daar nog 300 ha bij gekomen. Er is een afwisseling van bossen, weiden en open water, waarin wandel- en fietspaden zijn aangelegd. Het oudste deel bevindt zich in het zuidelijk deel van de Braakmanpolder, waar ook onze DeciWalk plaats vindt. Dat gebied wordt ook wel Westgeul genoemd. Later werd in het noordelijke deel bos aangeplant en natuurgebied ingericht. Hier werd in 2011 een boerderij aangekocht die wordt ingericht tot bezoekerscentrum. Het natuurgebied maakt inmiddels deel uit van de ecologische hoofdstructuur van Nederland.
De wandeling zelf
Tot de plantensoorten die in het gebied aanwezig zijn behoren bijzonderheden als: parnassia, kruipwilg, zeegroene zegge, moeraswespenorchis, vleeskleurige orchis, breedbladige orchis en keverorchis. Tot de vogels behoren: veldleeuwerik, graspieper, gele kwikstaart, zomertaling, kuifeend, grutto, kievit en tureluur. Deze korte DeciWalk is een perfecte, korte introductie tot het bijzonder mooie, grote maar zeker verrassende Braakman-gebied.
De Braakman is een heel groot voormalig getijdensysteem dat ten westen van Terneuzen uitmondde in de Westerschelde en Zeeuws-Vlaanderen opsplitste in een westelijk en een oostelijk deel. Het watervoerende deel dat daarvan overbleef, is de Braakmankreek. Het volledige systeem strekte zich verder uit naar het zuiden en het oosten en stond via Philippine en Sluiskil in verbinding met het Hellegat, dat van Terneuzen uitmondde in de Westerschelde. Daartussen lag de kleinere Otheense Kreek. In het westen was de Braakman via de Passageule ooit verbonden met de zeearm het Zwin.
Toen in de loop van het holoceen de zeespiegel minder snel steeg, vormde zich langs de kust een aaneengesloten beschermende barrière van strandwallen, die vanaf ongeveer 3800 jaar geleden het achterland afschermde van de invloed van de zee. Het veengebied groeide verder uit. De beschermende kustbarrière werd vanaf ongeveer 2600 jaar geleden weer geleidelijk afgebroken. In de volgende eeuwen drong het getij verder landinwaarts door. Eerst was er, wellicht bij de monding van de huidige Westerschelde, het veenriviertje de Honte. Dat groeide door zee-inbraken verder naar het oosten uit tot een zeearm. De Honte kreeg ook verbinding met de Schelde, die toen nog via de Oosterschelde naar zee stroomde. Een groot deel van Zeeuws-Vlaanderen veranderde zo in een getijdengebied.
Bij de stormvloed in de winter van 1375-1376 zou een enorme bres geslagen zijn in de laaggelegen, natte streek ten oosten van Biervliet. Door de rampzalige eerste Sint-Elisabethsvloed in 1404 vergrootte de getijdenarm zijn bereik. Door een stormvloed in 1477 breidde hij nog verder uit. In de loop van de tijd werden tot ver in het achterland geulen uitgesleten. De Braakman bereikte wellicht zijn maximale invloedsfeer in 1570, toen bij een stormvloed de verbinding met het Zwin ontstond. Kaarten duiden erop dat er rond 1650 ook een verbinding kwam met het oostelijker kleinere getijdensysteem van het Hellegat.
In de directe omgeving van de Braakman verdwenen bij de stormvloed van 1375-1376 de kerkdorpen Coudekerke, Wevelswaele, de Piet en Boterzande in zee. Ook door de eerste Sint-Elisabethsvloed in 1404 verdwenen er dorpen in de directe en wijdere omgeving. Van veel van die dorpen kennen we de exacte ligging niet meer. Daar waar archeologische resten wel gevonden zijn, gaat het vooral om overblijfselen van kerken en kerkhoven. Door de verbinding met het Zwin, de grote zeearm aan de Vlaamse kust, kwam er via de Braakman en de Passageule een nieuwe vaarweg tussen de Westerschelde en Gent, met een natuurlijke haven aan de Schelde. In de achttiende en negentiende eeuw werd de Braakman verder ingepolderd. Het water ging er minder snel stromen en het getijdensysteem verzandde. Voor de scheepvaart werd daarom een nieuw kanaal aangelegd van Terneuzen naar Sas. De brede Braakmankreek is het laatste overblijfsel van de grote getijdengeul.
De wandeling vertrekt aan de Braakmanweg waar het weggetje start naar de Vogelkijkuitkijk Braakman Noord. We wandelen richting de Vogeluitkijk en genieten van de zichten op de Braakmankreek. Nu dienen we even op te letten: we vervolgen niet langs de gewone weg, maar stappen de overloop of bruggetje over (over de Westgeul). Er volgt een ietwat smaller padje waarbij we parallel lopen aan de Braakmankreek. We steken het veld over en wanneer we terug aan een bosje komen gaan we linksaf. Wat later doen we dat opnieuw. We vervolgen het pad, gaan nog een keer links en rechts zodat we terug uitkomen aan de Vogeluitkijk. Vandaar stappen we verder naar ons startpunt.
Leuk om te weten
Een goed startpunt voor je bezoek aan natuurgebied Braakman is de Braakmanboerderij, niet zo ver van het startpunt van de DeciWalk. Je vindt er een informatiecentrum, waar je terechtkunt voor informatie over natuurgebied Braakman en een kopje koffie of thee. Er ook vogelhuisjes en wandelkaarten te koop.
