Fauna en flora in de haven
Een overzicht van natuur in de haven
Het belang van de Gentse kanaalzone voor overwinterende en doortrekkende watervogels blijkt uit 3 zaken:
1 - Het statuut van de Gentse kanaalzone als belangrijk vogelgebied (IBA) volgens de standaard van BirdLife International.
2 - De inventaris van de natuurwaarden van de Gentse kanaalzone.
3 - De adviezen van INBO en SOVON die de soorten bepaalden.
Binnen het project Gentse kanaalzone gebeurt een jaarlijkse, officiële telling van een aantal vogels. Het gaat hier over een zeer groot gebied: de zone ten noorden van het historische centrum van de stad Gent tot aan de Nederlandse grens in Zelzate, rond het kanaal Gent-Terneuzen en de R4-oost en R4-west met inbegrip van respectievelijk een kilometer brede strook en honderd meter brede strook rond deze ringweg. In het zuiden wordt de kanaalzone begrensd door de woonwijken van Mariakerke/Wondelgem, de Gentse kernstad (Muide/Dampoort) en Oostakker/Sint-Amandsberg.
Gezien de uitgestrektheid van dit gebied werd het, alvorens met de tellingen van start te gaan, ingedeeld in een 30-tal deelgebieden, die telkens integraal worden geteld. Aangezien een haven echter zeer dynamisch is, en geschikte gebieden kunnen ontstaan of verdwijnen, kunnen er steeds gebieden aan toegevoegd worden of – indien een gebied helemaal verdwijnt – niet meer bezocht worden.
Er wordt een monitoringsprogramma uitgevoerd te worden met betrekking tot overwinterende en doortrekkende watervogels (zeven doelsoorten). Het betreft de soorten die regelmatig de 1 % norm halen (minstens 1% van de totale biogeografische populatie van een soort is aanwezig in een gebied) overeenkomstig de B1 en C3 criteria van de IBA (Important Bird Area): Tafeleend (Aythya ferina), Kuifeend (Aythya fuligula), Krakeend (Mareca strepera), Slobeend (Anas clypeata), Lepelaar (Platalea leucorodia), Bergeend (Tadorna tadorna) en Kokmeeuw (Chroicocephalus ridibundus).
Flora North Sea Port
De Gentse Kanaalzone en bij uitbreiding het geheel North Sea Port is een combinatie van blauw, groen en grijs. Blauw: een netwerk van kanalen, dokken, blusputten, watergangen... Groen: een netwerk van bermen, leidingsstroken, overhoekjes. Grijs: een netwerk van infrastructuur, gebouwen, parkings... Blauw, groen en grijs zijn verweven als 1 economische activiteit, maar ook juist daardoor hebben ze een eigen, kenmerkende biodiversiteit.
Die lintvormige, droge grasstroken met open zand trekken heel wat bloeiende planten aan... van muurpeper tot zeldzame orchideeën. Heel wat dagvlinders voelen zich thuis in deze omgeving: van bruin blauwtje tot koninginnepage. Zodra er wat minder bedrijvigheid is, ontstaan er ruigtes met bramen, rozen en heesters. Een absolute bonus in de haven zijn de soms tijdelijke grote vlaktes - soms heel nat, soms droog - met een exponentiële biodiversiteit.